Στην πρώιμη Εκκλησία, τα Χριστούγεννα δεν γιορτάζονταν ως μεγάλη γιορτή. Η πρώτη μαρτυρία ότι η Εκκλησία προσπαθεί να ορίσει ημερομηνία για την ημέρα της γέννησης του Χριστού προέρχεται από το 200 μ.Χ., όταν οι θεολόγοι στην Αλεξάνδρεια αποφάσισαν ότι ήταν η 20η Μαΐου. Μέχρι τη δεκαετία του 380, η Εκκλησία της Ρώμης προσπαθούσε να ενώσει τις διάφορες περιοχές χρησιμοποιώντας την 25η Δεκεμβρίου ως την παγκόσμια ημέρα εορτής, και τελικά αυτή ήταν η ημέρα που κόλλησε. Όπως συνέβαινε τόσο συχνά στην πρώτη Εκκλησία, φαίνεται η επίδραση των παγανιστικών εορτών της Ρώμης, επειδή η 25η Δεκεμβρίου ήταν η γιορτή για τη γέννηση του ήλιου. Ο Άγιος Κυπριανός το αναφέρει: «Ω, πόσο υπέροχα ενήργησε η Πρόνοια που εκείνη την ημέρα που γεννήθηκε εκείνος ο Ήλιος . . . Ο Χριστός πρέπει να γεννηθεί».

Όλοι γνωρίζουν ποιος είναι ο Άγιος Φραγκίσκος – ο διάσημος άγιος που είχε φαινομενικά θαυματουργό έλεγχο στα ζώα και που ταξίδεψε στη Μέση Ανατολή για να προσηλυτίσει τους Μουσουλμάνους – προσφέροντας να τον ρίξουν στη φωτιά. Και όλοι έχουμε δει σετ της γέννησης – λίγα (ή μερικές φορές όχι τόσο λίγα) ειδώλια που αναπαριστούν τους ανθρώπους που ήταν παρόντες στη γέννηση του Ιησού. Αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν είναι ότι ο Άγιος Φραγκίσκος επινόησε αυτή την σκηνή της γέννησης τον 13ο αιώνα!

Χριστουγεννιάτικα ποτά, χριστουγεννιάτικες κάρτες και πολλές άλλες χριστουγεννιάτικες παραδόσεις δεν είναι σύγχρονα δώρα του καπιταλισμού (αν και σίγουρα το λατρεύει ο καπιταλισμός) – στην πραγματικότητα έρχονται σε εμάς μέσω των Αρχαίων Ρωμαίων που αντάλλαξαν όλα αυτά την ημέρα της Πρωτοχρονιάς. Αυτό αρχικά απέφευγε η Εκκλησία, αλλά οι παλιές συνήθειες πεθαίνουν δύσκολα και τελικά μεταφέρθηκαν στα Χριστούγεννα.

Στην Αγγλία, τα Χριστούγεννα απαγορεύτηκαν με νόμο του Κοινοβουλίου το 1644. Η μέρα έπρεπε να είναι νηστεία και μέρα αγοράς. Τα καταστήματα αναγκάστηκαν να είναι ανοιχτά. Πουτίγκες δαμάσκηνου και κιμαδόπιτες καταδικασμένες ως ειδωλολατρικές. Οι συντηρητικοί αντιστάθηκαν. Στο Canterbury χύθηκε αίμα, αλλά μετά την Αποκατάσταση οι Διαφωνούντες συνέχισαν να αποκαλούν το Yuletide «Fooltide». Μετά την Προτεσταντική Μεταρρύθμιση, ομάδες όπως οι Πουριτανοί καταδίκασαν σθεναρά τον εορτασμό των Χριστουγέννων, θεωρώντας τον καθολική εφεύρεση και «παγίδες της παπασίας» ή τα «κουρέλια του θηρίου». Ο εορτασμός ήταν εκτός νόμου και στη Βοστώνη από το 1659 έως το 1681. Η απαγόρευση από τους Προσκυνητές ανακλήθηκε το 1681 από τον Άγγλο κυβερνήτη Sir Edmund Andros, ωστόσο μόνο στα μέσα του 19ου αιώνα ο εορτασμός των Χριστουγέννων έγινε μόδα στην περιοχή της Βοστώνης.

Όπως συμβαίνει συχνά με πολύ αρχαίες παραδόσεις, πολλοί μύθοι έχουν ξεπηδήσει γύρω από τα Χριστούγεννα. Ο πιο δημοφιλής είναι ότι ολόκληρη η γέννηση δεν έγινε έτσι όπως την γνωρίζουμε και βασίζεται στον ειδωλολατρικό χαρακτήρα του Μίθρα (θεός του ήλιου). Πολλές πτυχές της ζωής του Μίθρα δίνονται ως απόδειξη, αλλά μόνο σε σχετικά πρόσφατους χρόνους έχει προωθηθεί αυτή η θεωρία. Στην πραγματικότητα, πολλά δανείστηκαν από τον Χριστιανισμό που σάρωνε τον κόσμο κατά τη διάρκεια της ακμής της λατρείας του Μίθρα. Λέγεται συχνά ότι ο Μίθρας είχε την ίδια γέννηση με τον Χριστό, αλλά στην πραγματικότητα οι ειδωλολάτρες πίστευαν ότι γεννήθηκε στην κορυφή ενός βουνού. Επιπλέον, οι λατρευτικοί βοσκοί κατά τη γέννηση του Μίθρα δεν εμφανίστηκαν παρά πολύ καιρό μετά τη γέννηση του Ιησού που έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για περίπτωση κλοπής παγανισμού από τον Χριστιανισμό και όχι το αντίστροφο.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε πολλές χώρες της Κοινοπολιτείας, τα χριστουγεννιάτικα κράκερ (όχι ο τύπος που τρώτε) τοποθετούνται στο τραπέζι και όλοι ζευγαρώνουν για να «τραβήξουν» ένα. Το κράκερ είναι ένας μικρός σωλήνας από χαρτόνι με ένα δώρο μέσα και μια λωρίδα χαρτιού που εκπέμπει ένα κτύπημα όταν τραβιέται. Όλα είναι καλυμμένα με διακοσμητικό χαρτί και έχουν σχήμα μπομπονιέρας. Οι κροτίδες περιλαμβάνουν συχνά ένα μικρό αστείο, ένα παιχνίδι και μερικές φορές ένα καπέλο για πάρτι – όλα τα οποία συνήθως κρατά το άτομο που καταλήγει με το μεγαλύτερο μέρος της κροτίδας όταν τραβιέται. Τα κράκερ εφευρέθηκαν από τον Tom Smith (πωλητής ζαχαρωτών), το 1847.

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ακούσει την ιστορία του πώς ο Μάρτιν Λούθηρος, ο διάσημος προτεστάντης επαναστάτης, χάρισε στον κόσμο το χριστουγεννιάτικο δέντρο (ή σε ορισμένες παραλλαγές, κεριά στο χριστουγεννιάτικο δέντρο). Δεν είναι αλήθεια. Ο πρώτος συσχετισμός των δέντρων με τα Χριστούγεννα προέρχεται από τον Άγιο Βονιφάτιο τον 7ο αιώνα μ.Χ., όταν έκοψε ένα δέντρο ιερό για τον Θορ για να αποδείξει στους ντόπιους χωρικούς ότι οι σκανδιναβικοί θεοί δεν ήταν νόμιμοι. Μέχρι τον 15ο αιώνα οι άνθρωποι έκοβαν δέντρα και τα έβαζαν στα σπίτια τους για να διακοσμήσουν με ζαχαρωτά φρούτα και καραμέλες και κεριά. Μέχρι τη στιγμή που ήρθε ο Λούθηρος, ήταν μια μακρά παράδοση.

Αυτή η μικρή λέξη προκαλεί θυμό σε πολλούς ανθρώπους στο εξωτερικό. Πολλοί Χριστιανοί θεωρούν ότι είναι ασέβεια η αντικατάσταση του ονόματος του Χριστού (christ) με ένα «x» – φτάνοντας μάλιστα στο σημείο ότι είναι ένα τέχνασμα των αντιχριστιανών για να αποχριστιανίσουν τα Χριστούγεννα. Ωστόσο, τα Χριστούγεννα είναι σχεδόν τόσο παλιά όσο και η γιορτή στην οποία αναφέρεται – το «x» είναι στην πραγματικότητα το ελληνικό γράμμα chi που είναι το πρώτο γράμμα του ονόματος του Χριστού στα ελληνικά (Χριστός).

Ο Άγιος Βασίλης (Santa Claus) βασίζεται στην πραγματικότητα στον αρχαίο Επίσκοπο της Εκκλησίας Άγιο Νικόλαο. Γεννήθηκε κατά τον τρίτο αιώνα (γύρω στο 270 μ.Χ.), στο χωριό Πάταρα της Τουρκίας και ήταν γνωστός ότι έδινε κρυφά χρηματικά δώρα στους φτωχούς. Η μοντέρνα εικόνα του ως ένας χαρούμενος άνδρας με τα κόκκινα πιθανότατα προέρχεται από το ποίημα του 1823 «A visit from St Nicholas» γνωστό και ως «The Night Before Christmas».

Στα τέλη του 1800, ένας ζαχαροπλάστης στην Ιντιάνα ήθελε να εκφράσει το νόημα των Χριστουγέννων μέσω ενός συμβόλου από καραμέλα. Σκέφτηκε να λυγίσει ένα από τα λευκά του μπαστούνια καραμέλας σε σχήμα ζαχαροκάλαμου. Ενσωμάτωσε πολλά σύμβολα της αγάπης και της θυσίας του Χριστού μέσω του Candy Cane. Πρώτα, χρησιμοποίησε ένα απλό ραβδί λευκής μέντας. Το λευκό χρώμα συμβολίζει την αγνότητα και την αναμάρτητη φύση του Ιησού. Στη συνέχεια, πρόσθεσε τρεις μικρές λωρίδες για να συμβολίσουν τον πόνο που προκλήθηκε στον Ιησού πριν από το θάνατό Του στο σταυρό. Υπάρχουν τρεις από αυτούς που αντιπροσωπεύουν την Αγία Τριάδα. Πρόσθεσε μια τολμηρή ρίγα για να αντιπροσωπεύσει το αίμα που έχυσε ο Ιησούς για την ανθρωπότητα. Όταν το κοιτάξεις με το μπαστούνι πάνω, μοιάζει με ποιμενικό ραβδί γιατί ο Ιησούς είναι ο βοσκός των ανθρώπων. Αν το γυρίσετε ανάποδα, γίνεται το γράμμα J που συμβολίζει το πρώτο γράμμα στο όνομα του Ιησού (Jesus). Ο ζαχαροπλάστης έφτιαξε αυτά τα ζαχαρωτά για τα Χριστούγεννα, ώστε όλοι να θυμούνται τι είναι τα Χριστούγεννα.